W odniesieniu do 8 zidentyfikowanych
grup mieszkańców w Polsce, zagrożonych szkodliwymi inwestycjami, zaplanowano
szereg niżej opisanych działań. Na wsparcie w formie konsultacji prawnych będą
mogły również liczyć pozostałe społeczności lokalne wymagające takiego
wsparcia.
I. Wizyty terenowe: spotkania i warsztaty dla społeczności lokalnych
Każda wizyta terenowa będzie obejmowała następujące elementy:
Dzień I
1. Wizja lokalna.
2. Ogólne spotkanie z
mieszkańcami i w miarę możliwości przedstawicielami innych zainteresowanych
grup/podmiotów - przedstawicielami inwestora, właściciela gruntów czy lokalnymi
władzami.
3. Próba wyboru komitetumieszkańców lub wyłonienia przedstawicieli do dalszych rozmów i współpracy.
Dzień II
4. Warsztaty i ustalenie planu dalszych działań.
Dzień III
5. Wizyta w urzędzie, spotkanie mieszkańców i ekologów z inwestorem (w razie potrzeby).
Zasadniczą część
przedmiotowej wizyty terenowej stanowić będą warsztaty dla przedstawicieli
mieszkańców, których celem będzie przygotowanie do prowadzenia podstawowych
działań prawnych, a także udzielania pomocy pozostałym zainteresowanym. W
warsztatach przewiduje się możliwość udziału potencjalnych sojuszników
reprezentujących okoliczne organizacje pozarządowe oraz niezrzeszone grupy
borykające się z podobnymi problemami w swojej gminie, media, a także
przedstawicieli administracji rządowej, zainteresowanych prowadzeniem uczciwego
postępowania administracyjnego.
Warsztaty będą obejmowały
kilka zasadniczych treści, które pozwolą liderom samodzielnie działać na rzecz
ochrony swojego środowiska:
- Podstawy postępowania administracyjnego i sądowo-administracyjnego w sprawach dot. ochrony środowiska: podstawowe zasady KPA, status prawny strony postępowania administracyjnego, podmiot na prawach strony, administracyjny tok instancji, decyzja administracyjna, postanowienia i uzgodnienia, odwołanie od decyzji, wznowienie postępowania, elementy procedury sądowo-administracyjnej, decyzje i postanowienia konieczne do uruchomienia inwestycji.
- Dostęp do informacji publicznej i informacji o środowisku: reguły dostępu do informacji w Konstytucji, ustawa o dostępie do informacji publicznej, dostęp na podstawie ustawy - Prawo ochrony środowiska, zasady dostępu, wyjątki, forma udostępniania informacji, opłaty, środki prawne, prawo polskie i UE.
- Procedura rejestracji stowarzyszenia i organizacji publicznych zgromadzeń: skutki rejestracji, procedura rejestracji, wymagania formalne, rodzaje stowarzyszeń, organizacja manifestacji.
- Prawo prasowe: obowiązki dziennikarzy, prawo osób pomówionych, przygotowywanie skutecznych sprostowań.
Dla uczestników szkoleń
zostaną przygotowane pakiety informacyjne zawierające m.in. wyciągi z
najważniejszych aktów prawnych, wzory pism i wniosków administracyjnych, a
także wytyczne odnośnie konkretnych, możliwych do podjęcia kroków prawnych,
możliwości zawiązania stowarzyszenia itp.
II. Poradnictwo obywatelskie/prawne, interwencje oraz udział w postępowaniach administracyjnych
Mieszkańcy objęci projektem będą na bieżąco wspierani przez zatrudnionego w tym celu prawnika lub
absolwenta kierunku administracja publiczna. Osoba ta będzie odpowiedzialna za
stałe konsultacje z uczestnikami projektu, a jej zadaniem będzie czynna pomoc w
przygotowaniu pism i kontaktach z "władzą”. W określonych sytuacjach
stroną postępowań administracyjnych będzie również Towarzystwo.
III. Opracowanie niezbędnych ekspertyz, analiz i ocen oraz przygotowanie raportu
podsumowującego
W uzasadnionych przypadkach zostaną opracowane niezbędne ekspertyzy prawne, analizy i oceny
(np. oceny wpływu inwestycji na środowisko). Dotychczasowa praktyka wskazuje,
iż raporty wpływu inwestycji na środowisko są z reguły wykonywane nierzetelnie.
Dlatego w wielu przypadkach istnieje potrzeba przygotowania niezależnych
ekspertyz, odnoszących się do określonych komponentów środowiska, czy też
niezależnych opinii i inwentaryzacji przyrodniczych.
Wyniki z powyższych opracowań zostaną wykorzystane na łamach przygotowanego raportu podsumowującego
efekty projektu. Wcześniej będzie to wymagało zebrania wszystkich niezbędnych
informacji, ich analizy i wyciągnięcia wniosków. W raporcie zaprezentowana
zostanie charakterystyka poszczególnych studiów przypadków, którymi zajmowano
się trakcie projektu. Raport w formie elektronicznej zostanie zamieszczony na
stronach internetowych TnZ.
IV. Konferencja lokalnych grup
Na zakończenie projektu zaplanowano zorganizowanie 3–dniowej konferencji z udziałem lokalnych działaczy
w celu wymiany doświadczeń, poszerzenia wiedzy nt. przepisów ochrony środowiska
i partycypacji społecznej oraz wzajemnego wsparcia. Podejmiemy próbę powołania
federacji lokalnych grup walczących z uciążliwymi obiektami/inwestycjami i
zagrożeniami środowiska.
Podstawowymi tematami konferencji będą:
- Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska: dyrektywy wprowadzające obowiązek udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji, ustawa prawo ochrony środowiska - udział w podejmowaniu decyzji strategicznych (plany i programy), udział w podejmowaniu decyzji dotyczących przedsięwzięć (inwestycji) od planowania przestrzennego po pozwolenie na użytkowanie, niezbędne elementy procedury udziału społeczeństwa, terminy, skutki prawne.
- Oceny oddziaływania na środowisko, w tym na obszarach NATURA 2000: czym jest ocena oddziaływania na środowisko, czego dotyczy, co powinna zawierać, najczęstsze uchybienia inwestorów przy sporządzaniu OOŚ, wykorzystanie OOŚ do obrony środowiska.
Ustawa o zapobieganiu i naprawie szkód w środowisku: koncepcja i podstawowe rozwiązania ustawy, inwentaryzacja i monitoring przyrodniczy jako podstawa do stwierdzenia szkód w środowisku, przykłady wykorzystania przepisów ustawy w Polsce i innych krajach UE.
Przepisy o ochronie przyrody: dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory, dyrektywa 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków, ustawa o ochronie przyrody i akty wykonawcze.
Procedura wywłaszczania pod inwestycje publiczne oraz odrolniania gruntów rolnych i leśnych: ochrona własności w Konstytucji RP, przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, określanie wartości nieruchomości, zmiana planu zagospodarowania a wartość nieruchomości, odszkodowania za ograniczenie możliwości korzystania z własności w planach zagospodarowania, ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych, decyzje o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub leśnej, wywłaszczanie nieruchomości na budowę dróg i autostrad, nowe propozycje regulacji wz. pozyskiwania gruntów pod inwestycje konieczne.
Zasady współpracy z mediami: wskazówki do przygotowania ciekawej informacji prasowej.
Wymiana doświadczeń grup lokalnych: najczęściej pojawiające się problemy i sposoby ich rozwiązywania.
|